Coğrafi Konum

Coğrafi Konum

Coğrafi
konum, herhangi bir cismin dünya üzerindeki bulunduğu yeri gösterir.
Herhangi bir cisim, canlı, cansız varlıklar olabileceği gibi köy,
kasaba, ülke, şehir de olabilir.

Coğrafi
konum insan topluluklarını geniş ölçüde etkiler; Çünkü toplumların
hayat şartları ve ekonomik etkinliklerde bulundukları yerlerdeki
coğrafi konumun etkileri oldukça fazladır. O bölgenin iklim şartları
yetiştirilen tarım ürünleri, yerşekilleri o bölgede yaşayan insanların
hayatını bire bir etkilemektedir. Matematikse ve özel konum olmak üzere
ikiye ayrılır.



Türkiye'nin Özel Konumunun Sonuçları

Türkiye
üç kıta arasında yer almaktadır. Asya, Avrupa, Afrika arasında bu üç
kıtanın birbirine çok yaklaştığı bir noktada geçiş noktası olmuştur. Bu
nedenle tarih boyunca anadolu toprakları istilalara uğramış ve ticareti
yollarının merkezi olmuştur.



* Asya ile Avrupa kıtaları arasında yer alır.

* Üç tarafı denizlerle çevrilidir.

* Ortalama yüksekliği 1132 metredir.

* Batıdan doğuya gidildikçe yükseklik artar.

* Batıdan doğuya gidildikçe sıcaklık azalır.

* Yer şekilleri, İklim çeşitliliği fazladır.

* Doğal bitki örtüsü, tarım ürünleri çeşitliliği fazladır.

* Doğu – batı yönlü uzanan sıra dağlar bulunur.

* Kuzey – güney yönlü ulaşım zordur.

Üç kıta arasında bulunan Türkiye tabi köprü görevi görür.Kıtalar arası ulaşım yolları kavşağında yer alır.

Türkiye Avrupa da iki Afrika da 6 ülkeyle karayolları bakımından sınır komşusudur.

En uzun sınırımız Suriye ile, en kısa sınırımız Nahçivanladır.

Türkiye'nin 5822 km varan deniz sınırından dolayı:

• Deniz ürünlerinden yaralanmamızı sağlar
  
• Deniz turizmin gelişmesini sağlar
  
• Deniz ticareti ve ulaşımının gelişmesini sağlar.
  
• Ülkemizde birden fazla iklimin görülmesinde etkili olur.
  
• Kıyılarımızda ormanlar geniş yer kaplar.
  

Devam Edecek....



ENLEM NEDİR?


Dünya üzerindeki bir noktanın ekvator’a olan uzaklığının açısal değerine enlem denir.

Ekvatorun güneyinde 90, kuzeyinde 90 adet olmak üzere toplam 180 paralel vardır.

Türkiye 36 derece - 42 derece kuzey paralelleri arasında yeralmaktadır.

Enlem ve Etkileri

• Güneş ışınlarının düşme açısı ekvatordan kutuplara doğru küçülür.
  
• Işınların atmosferdeki(güneş ışınlarının geliş açısı) yolu uzar. Tutulma artar ve sıcaklık ta kutuplara doğru azalır.
  
• Denizlerin sıcaklığı ve tuzluluğu ekvatordan kutuplara doğru gittikçe azalır.
  
• Matematik iklim kuşakları oluşur.
  
• Bitki örtüsü kutuplara doğru aralıksız kuşaklar oluşturur.
  
• Tarımın yükselti sınırı, Toktağan kar sınırı (Daimi kar sınırı), Orman üst sınırı kutuplara doğru azalır.
  
• Akarsuların donma süresi kutuplara doğru uzar.
  
• Gece gündüz arasındaki zaman farkı kutuplara doğru artar.
  
• Dünyanın çizgisel dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru gittikçe azalır.
  
• Dünyanın çizgisel hızının en fazla olduğu yer ekvatordur.(1670 km/s)
  
• Enlemlerin boyları ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
  
• Bir bölgenin bulunduğu enlem o bölgenin kutup yıldızına göre açısını belirler.
  

Aynı Enlem Üzerindeki Merkezlerde Ortak Özellikler

• Ekvatora ve kutuplara eşit uzaklıktadırlar.
  
• Güneş ışınlarını aynı açıyla alırlar.
  
• Gece-gündüz süreleri birbirine eşittir.
  
• Dünyanın çizgisel dönüş hızı aynıdır.
  
• Aynı
  iklim kuşağındadırlar. Fakat aynı iklim özelliği görülmeyebilir (özel
  konumdan dolayı). (Bu anlamda iklime etki eden konuların başında
  Yerşekillerinin etkisi çok büyüktür.)
  
• İki meridyen arasındaki mesafe aynıdır
  

BOYLAM NEDİR ?

Boylam
ekvatora dik açı yapacak şekilde yerküreyi üç yüz altmış eşit parçaya
böldüğü varsayılan ve uçları kutuplarda birleşen, en geniş aralığa
ekvatorda sahip olan varsayımsal çizgilerdir.


Başlangıç
olarak İngiltere'deki Greenwich Boylamı (0) alınır. Yüz seksen tane
doğu ve yüz seksen tane batı boylamı vardır. Herhangi bir noktanın
boylamı ise, bu noktadan geçen coğrafi boylam ile Greenwich boylamı
arasındaki açıdır.

*180 adet doğu 180 adet batı olmak üzere toplam 360 adettir.




*Türkiye 26 - 45 Doğu meridyemlerinde yeralır.

*Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe meridyenler arasındaki mesafe kısalır.

*Her meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakkikadır.

*Her meridyen arasındaki mesafe, 111 km.( ekvatordan kutuplara doğru
gidildikçe meridyenler arasındaki mesafe kısalsada hesaplama
yapıldığında 111 km olarak hesaplanır bunun nedeni ise dünyanın
çizgisel hızının ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalmasıdır.)

*Aynı boylam üzerinde yer alan ülkelerin yerel saati aynıdır.

*Başlangıç olarak İngiltere'deki Greenwich Boylamı (0) alınır. Herhangi
bir noktanın boylamı ise, bu noktadan geçen coğrafi boylam ile
Greenwich boylamı arasındaki açıdır.




Matematiksel Konum

Bir
yerin Ekvator’a ve başlangıç meridyenine göre konumunun belirtilmesine
matematik konum denir. Bir yerin matematik konumunu belirlemek için
paralel (enlem) ve meridyenlerden (boylam) yararlanılırak matematiksel
konum tespit edilir.



ENLEM NEDİR?

Dünya üzerindeki bir noktanın ekvator’a olan uzaklığının açısal değerine enlem denir.

Ekvatorun güneyinde 90, kuzeyinde 90 adet olmak üzere toplam 180 enlem vardır.

Türkiye 36 derece - 42 derece kuzey paralelleri arasında yeralmaktadır.

Enlem ve Etkileri

• Güneş ışınlarının düşme açısı ekvatordan kutuplara doğru küçülür.
  
• Işınların atmosferdeki(güneş ışınlarının geliş açısı) yolu uzar. Tutulma artar ve sıcaklık ta kutuplara doğru azalır.
  
• Denizlerin sıcaklığı ve tuzluluğu ekvatordan kutuplara doğru gittikçe azalır.
  
• Matematik iklim kuşakları oluşur.
  
• Bitki örtüsü kutuplara doğru aralıksız kuşaklar oluşturur.
  
• Tarımın yükselti sınırı, Toktağan kar sınırı (Daimi kar sınırı), Orman üst sınırı kutuplara doğru azalır.
  
• Akarsuların donma süresi kutuplara doğru uzar.
  
• Gece gündüz arasındaki zaman farkı kutuplara doğru artar.
  
• Dünyanın çizgisel dönüş hızı ekvatordan kutuplara doğru gittikçe azalır.
  
• Dünyanın çizgisel hızının en fazla olduğu yer ekvatordur.(1670 km/s)
  
• Enlemlerin boyları ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
  
• Bir bölgenin bulunduğu enlem o bölgenin kutup yıldızına göre açısını belirler.
  

Aynı Enlem Üzerindeki Merkezlerde Ortak Özellikler

• Ekvatora ve kutuplara eşit uzaklıktadırlar.
  
• Güneş ışınlarını aynı açıyla alırlar.
  
• Gece-gündüz süreleri birbirine eşittir.
  
• Dünyanın çizgisel dönüş hızı aynıdır.
  
• Aynı
  iklim kuşağındadırlar. Fakat aynı iklim özelliği görülmeyebilir (özel
  konumdan dolayı). (Bu anlamda iklime etki eden konuların başında
  Yerşekillerinin etkisi çok büyüktür.)
  
• İki meridyen arasındaki mesafe aynıdır
  

BOYLAM NEDİR ?

Boylam
ekvatora dik açı yapacak şekilde yerküreyi üç yüz altmış eşit parçaya
böldüğü varsayılan ve uçları kutuplarda birleşen, en geniş aralığa
ekvatorda sahip olan varsayımsal çizgilerdir.

Başlangıç
olarak İngiltere'deki Greenwich Boylamı (0) alınır. Yüz seksen tane
doğu ve yüz seksen tane batı boylamı vardır. Herhangi bir noktanın
boylamı ise, bu noktadan geçen coğrafi boylam ile Greenwich boylamı
arasındaki açıdır.

• *180 adet doğu 180 adet batı olmak üzere toplam 360 adettir.
  
  *Türkiye 26 - 45 Doğu meridyemlerinde yeralır.
  
  *Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe meridyenler arasındaki mesafe kısalır.
  
  *Her meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakkikadır.
  
  *Her meridyen arasındaki mesafe, 111 km.( ekvatordan kutuplara doğru
  gidildikçe meridyenler arasındaki mesafe kısalsada hesaplama
  yapıldığında 111 km olarak hesaplanır bunun nedeni ise dünyanın
  çizgisel hızının ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalmasıdır.)
  
  *Aynı boylam üzerinde yer alan ülkelerin yerel saati aynıdır.
  
  *Başlangıç olarak İngiltere'deki Greenwich Boylamı (0) alınır. Herhangi
  bir noktanın boylamı ise, bu noktadan geçen coğrafi boylam ile
  Greenwich boylamı arasındaki açıdır.
  

Türkiye'nin Matematik Konumu
Bir yerin Ekvator’a ve başlangıç meridyenine göre konumunun belirtilmesine matematik konum
denir. Bir yerin matematik konumunu belirlemek için paralel (enlem) ve
meridyenlerden (boylam) yararlanılırak matematiksel konum tespit edilir.

* Türkiye Kuzey Yarımküre’nin orta kuşağında yer alır. Ilıman iklim kuşağında yer alır. Türkiyenin konumu 36 -42 kuzey paralelleri ile 26-45 doğu meridyenleri arasındadır.

* Yıl içinde 4 mevsim belirgin olarak yaşanır. Ilıman iklim kuşağında yer alır.

* Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla almayız.Türkiye'ye güneş
ışınlarının en dik geldiği tarih 21 hazirandır. Dönenceler dışında yer
aldığı için. (23 derece 27 dakika paralellerinin dışında olduğu için)

* Kuzeyi ile güneyi arasındaki kuş uçuşu uzaklık 666 km. dir. (her
paralel arası 111 km.dir Türkiye'nin kuzeyi ve güneyi arasındaki
paralel sayısı 6 paraleldir. bu da 6x11=666 km. eder)

* Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı bulunur. 19°
boylam farkı nedeniyle. (meridyenler arası zaman farkı 4 dakikadır.
doğusu ve batısı arasında 19 boylam varsa: 19x4 = 76 dakika yani 1 saat
16 dakikalık zaman farkı vardır bu da yerel saatleri etkiler.

* Yıl içinde II. ve III. Saat dilimleri kullanılır. (gece ve gündüz uzunluğuna göre yıl içinde değişir)

*36° - 42° Kuzey Paraleli ve 26° - 45° Doğu Meridyeninde yer alır vatanımız.



* Yaz saati uygulamasına geçerken Iğdır’ın (45° Doğu) yerel saati baz
alınır. Kış saatine geçilirken ise Kocaeli (30° Doğu) yerel saati baz
alınır.