Ortaçağ Avrupası :
*
375 Kavimler Göçü ile bazı dış etkiler sonucu İlkÇağın köleci toplumsal
yapılarının yıkılması nedeniyle başlayan ve 15 yy. daki burjuva
devrimlerine kadar sürecek olan döneme Avrupa da Derebeylik denir.
- En güçlü kurum klisedir.
- Siyasal birlik yoktur derebeylikler vardır.
- Krallık
otoritesi parçalanmış ve halk krallara değil topraklarının etrafı
surlarla çevrili prenslere sığınmıştır. (yani derebeylere sığınmıştır.)
- Eğitim- öğretim dinseldir.
- Endüstiri - ticaret durmuş ve avrupa dış dünyaya kapanmıştır.
- Orta
çağ avrupasının en güçlü kurumu olan klise 774'te İtalya'da papalık
hükümetinin kurulmasıyla klise dinsel gücünün yanına siyasal güçter.
VERDÜN ANTLAŞMASI ( 843 )
-
Frank imparatorluğunun Korelanj hanlığı arasındaki paylaşımı konusu ile
başlayan savaşlar önce 841 Strausburg Antlaşması il noktalanacak bu
antlaşma ile imparatorluk içinde Fransa ve Almancanın varlığı kabul
edilir. VERDÜN ANTLAŞMASI ( 843 ) : Bu
antlaşma ile frank imp. üçe bölünür. Almanya - İtalya - Fransa ortaya
çıkar. 962 de papanın izniyle Almanya da kutsal roma germen
imparatorluğu kurulur.
MAGNA CARTA (BÜYÜK ŞART) 15 HAZİRAN 1215
- İngiltere
de XIII. yy. başlarında kralın normandiya savaşlarını bahane olarak
göstererek soylulara vaad edilen hakların çiğnenmesi, baskıların
artması din adamlarını, soyluları ve halkı rahatsız eder. Toplu bir
hareketle bu sınıflar 15 Haziran 1215 de 63 maddelik bir ferman olan
Magna Carta'yı dönemin kralı olan Kral John'a zorla kabul ettirirler.
- Ortaçağ avrupasında kralın keyfi yetkilerini sınırlayan ilk resmi antlaşmadır.
- Magna Carta hukuk devleti olma yolunda atılan ilk adımdır.
- Magna Carta oluşumu yani kralın keyfi yetkilerini sınırlama özelliği ile tarihimizde 1808 Sened-i İtifak'a benzer.
- İçeriği
yani halka getirdiği halk ve özgürlükler hukuk devleti olma yolunda
atılan ilk adım olması yönünden tarihimizde 1839 Tanzimat Fermanı'na
benzer.
- Ortaçağ avrupasında ilk Parlemento Magna Carta sonrası 1295'te İngiltere de açılmıştır.
HAÇLI SEFERLERİ (1096 - 1270)
XI.
ve XII yy. arası batının doğuya yürüyüşü olarak nitelendirilen doğu ve
batı arasındaki en uzun süreli savaş olan, bir çok nedenle başlayan
zamanla hüzün ve umutsuzluğa dönüşen, kendi içinde sapmalara uğrayan
bugün ki avrupanın şekilklendiren etkiyi içinde barındıran hareketlere
haçlı seferleri denir.
NEDENLERİ : Ekonomik Nedenler : Avrupanın yoksulluğu, doğunun zenginliğini yağmalamak istemesidir.
Dinsel Nedenler :
- Kuluni tarikatının çalışmaları
- Hristiyanların Kudüs Almak istemeleri "kutsal toprakları"
- İslamı yok etme, Hristiyanlığı yayma düşüncesi.
Siyasal Nedenler :
- Malazgirt sonrası etkili türk akınlarının Bizansı zor duruma sokması.
- Sefer
öncesi Katolik avrupanın ortodoks bizansa yardıma gelmesi ve Katolik ve
ortodoksun birleşme umudunu artırır. (bu durum 1204 IV. Haçlı Seferinde
Bizansı yağmalamalaı birleşme umudunu yok etmiştir.)
- Avrupalı prenslerin egemenlik kurmak için toprak arayışları.
- Papa'nın
kralların yanında prensleride teşvik etmesinin nedeni avrupada prens
sayısını azaltmak ve mutlak otoriteyi güçlendirmek istemesi
I. Haçlı Seferi :
- İlk
gelen düzensiz haçlı birlikleri ilk olarak I. Kılıçarslan tarafından
durdurulur. İlk gelen I.haçlı ordusu durdurulamaz ve İznik, Antalya,
Urfa'yı ardından Kudüs'ü alarak hedeflerine ulaşırlar.
- Bu
seferin başarılı olmasındaki en önemli neden Fatimileri ortadoğuda
neden olduğu şii - sünni devletler kavgasına neden olmasıdır.
II. Haçlı Seferi :
- Musul
Atabey'i Zengi'nin 1144 te Urfa'yı geri alması Sürüye'deki haçlı
güvenliğini bozacak olacağından Almanya ve Fransa tarafından
düzenlenir. Başarılı olunamaz.
III.Haçlı Seferi :
- Selahattin
Eyyübi'nin 4 Temmuz 1187 de Hittin Savaşı ile Kudus Haçlılarını yenerek
Kudus, Beyrut, Sayda, ve Akka'yı Kalelerini alması üzerine düzenlenir.
Almanya - İngiltere - Fransa tarafından düzenlenir. Başarısız olurlar.
IV. Haçlı Seferi :
- Bu
Seferde İstanbul'a haçlılar amaçlarından saparak 1204 Bizansı yıkarak
İstanbul'u yağmalarlar İstanbul'dan kaçan rumlar İznik ve Trabzonda Rum
devleti kurarlar.
- Bu durum seferlerde ekonomik nedenlerin ön plana çıktığını gösterir.
- 1204 te Bizansın yıkılması ile Katolik ve ortodoksların birleşme umudu ortadan kalkmıştır.
14
yy. ikinci yarısında haçlı seferleri yeniden başlayacaktır.bunun tek
nedenide osmanlı imparatorluğunun avrupadaki ilerleyişini durdurmaktır.
HAÇLI SEFERLERİNİN SONUÇLARI :
Ekonomik Sonuçları :
- Doğu - batı ticareti gelişir.
- Uluslar arası ticaretin merkezi Akdeniz Havzası olur.
- Akdeniz
limanları önem kazanır. (akdeniz limanlarının önemini yitirmesi coğrafi
keşifler ; Akdeniz limanlarının tekrar önem kazanması Suveyş Kanalının
Açılması)
Siyasi Sonuçları :
- Feodalite rejiminde ilk çökmeler başlamıştır.
- krallık otoritesi güçlenir.
- Bizans geçici olsada yıkılır.
- Trabzon ve İznikte Rum Devleti kurulur.
- Türk ilerliyişi yaklaşık 200 yıl durur.
Dinsel Sonuçları :
- Kliseye olan güven sarsılır.
- Reform süreci başlar.
- Katolik ve ortodoksun birleşme umudu ortadan kalkar.
Sosyal Sonucu : Burjuva sınıfının önemi artarken Toprağa bağlı feodal (derebeylerin)önemi azalır.
100 YIL SAVAŞLARI (1337 - 1453)
Avrupa'nın
kendi içerisindeki en uzun süreli savaşı olan İngilterenin fransa
topraklarına miras hakkı iddası ve belçikanın fransaya karşı yardım
istemesi üzerine Fransa ve ingiltere arasında yapılan savaştır. Savaş
başta ingiltere lehine gelişir Fransa için her şey bitiiği düşünüldüğü
an
Jean Darc adlı bir
kızın Orlean kentini İngiltereden kurtarması (1429) Fransa da milli
bilinci uyandırır. Güçlene Fransa 1453 Castilion muharebesin ile
İngiltere'yi topraklarından atar.
- 100 yıl savaşları ile avrupa da bir devletin başka bir devleti sömürge edemeyeceği anlaşılmıştır.
- Her iki ülkede feodalite zayıflar krallık otoritesi güçlenir.
- Fransa da mutlak otorite güçlenir.
- Fransa avrupada merkezi birliğini kuran ilk devlettir.
- Osmanlıların balkanlardan ilerleyişi hızlanır.
- Timurun saldırısı ile fetret devrine giren osmanlı imparatorluğuna Avrupadan ciddi bir saldırı gelmez.
- Savaştan başarısız çıkan ingiltere de Çifte Gül adlı iç savaş başlar.
- İngiltere top silahını bu savaşta kullanılmıstır.